به نقل از «تسنیم»

خبر درمانی یا تغییر ریل اقتصاد به سمت سیاست تثبیت/کدام عامل ترمز رشد قیمت ها را کشید؟

تاریخ انتشار: ۱۷ خرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۹۲۲۴۳۶

اگرچه برخی رسانه ها خبرهای مثبت سیاسی را عامل اصلی کنترل نرخ ارز می دانند، اما بررسی ها حاکی از آن است که سیاست تثبیت ارزی که توسط بانک در دستور کار قرار گرفته، عامل اصلی کاهش قیمت ارز در بازار غیر رسمی است. - اخبار اقتصادی -

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، پدیده ای که در سال های اخیر به معنای واقعی عاملی اقتصاد ایران را ازار داده است، "انتظارات تورمی" است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اگرچه به طور طبیعی در اقتصادی که سال ها با تورم های دو رقمی دست و پنجه نرم  می کند، شکل گرفتن انتظارات تورمی کاملا طبیعی است اما به هر حال یکی از فاکتور هایی که یقیقنا می تواند به عنوان عاملی درونزا چه به افزایش و چه به کاهش تورم دامن بزند قطعا "انتظارات تورمی" است.

گفتنی است اگرچه برخلاف سایر مباحث اقتصادی همانند تورم، تولید یا سرمایه گذاری، پدیده ی انتظارات، ملموس و مشهود نیست و شاید هنور روش مشخصی برای محاسبه ی آن بدست نیامده باشد اما به طور محسوس تاثیرات آن را در تمامی پدیده های اقتصادی را می توان مشاهده کرد. به‌عنوان مثال برای توضیح "انتظارات تورمی" می توان این مورد را عنوان کرد که  اگر سیاست گذار به منظور مهار تورم، نرخ ارز را کنترل کند، سیاست یک میزان اثر بخشی دارد و اگر انتظارت آحاد جامعه با این سیاست همراه باشد و در واقع جامعه بپذیرد که سیاست گذار پولی کشور می تواند در این امر موفق عمل کند، سرعت اثر بخشی سیاست را بیشتر می کند و مسیر سیاست گذار را در رسیدن به هدف غایی تسهیل خواهد کرد و در طرف مقابل  اگر بازارهای مختلف و انتظارات جامعه، چنین باوری را نداشته باشند، سیاست گذار پولی در کنترل نرخ ارز چندان موفق نخواهد بود.

نرخ ارز، لنگر انتظارات تورمی 

در اقتصادهایی که سیاست‌های پولی فعال وجود ندارند و نرخ ارز به‌عنوان لنگر اسمی تورم عمل می‌کند، این کانال، اثرگذاری بیشتری بر سطح عمومی قیمت‌ها دارد. مشخصا در اقتصادی مانند اقتصاد ایران که طی دهه‌ها وابستگی زیادی به دلار پیدا کرده است و بسیاری از کالا‌ها بر اساس نرخ ارز قیمت‌گذاری می‌شوند، افزایش نرخ ارز ناگزیر به افزایش قیمت کالا‌ها و تورم منجر می‌شود.

بنابراین نرخ ارز همانند قطب نمای کشتی که جهت دهی و مسیر آتی کشتی را معین می کند، با اثر گذاری مستقیم بر انتظارات تورمی مشخصا تعیین کننده مسیر آتی تورم در اقتصاد ایران است. اگرچه تا چندی پیش همین عبارت که " نرخ ارز، لنگر تورم انتظاری در اقتصاد ایران است" مورد اتفاق نظر نبود، اما تقریبا در سال های اخیر برای همه مشخص شده است که جهش های نرخ ارز عامل اصلی تورم های نامتعارف در سال های اخیر است.

رسانه های طیف متعارف اقتصاد، یکی از عوامل افزایش انتظارات تورمی  

لازم به ذکر است یکی از عواملی که مشخصا بر شکل دهی انتظارات تورمی اثر مستقیم دارد، فضاسازی رسانه ها است. رسانه های طیف متعارف اقتصاد که دیدگاه های اقتصادی آن ها با سیاست های تثبیتی جدید بانک مرکزی، فاصله دارد، موفقیت و دستاورد های اخیر بانک مرکزی در مدیریت نرخ ارز و متوقف کردن روند صعودی آن، کاهش محسوس قیمت خودرو و مسکن را صرفا مربوط به اخبار مثبت سیاسی و همچنین آزاد سازی برخی منابع کشور که سال ها مسدود بود، می دانند و معتقدند که نقش سیاست تثبیت در این مهم، بسیار اندک است.

یکی از آفت های این نگاه دور از واقعیت، که صرفا اخبار را عامل کنترل نرخ ارز می داند، انتظارات تورمی را به عنوان  یکی از مهمترین عوامل موثر بر رفتار آتی تورم، افزایش می دهد. بر این اساس انتظارات تورمی، باور آحاد اقتصادی نسبت به رفتار آینده‌ تورم است. اگر باور آحاد اقتصادی این باشد که تورم صرفا بخاطر اخبار موقت سیاسی در مسیر کاهش قرار گرفته است، مشخصا نمی توان انتظار کاهش مداوم تورم را داشت و اگر انتظارات تورم حول اقدامات و ریل گذاری های فعالانه سیاست گذار پولی کشور شکل بگیرد، می توان انتظار تغییر ریل اقتصاد و کاهش مستمر تورم را داشت.

چرا کنترل قیمت ها ناشی از اعمال سیاست تثبیت است نه صرفا خبردرمانی؟

همانطور که امارهای مرکز آمار ایران نشان میدهد، شاهد روند نزولی نرخ تورم ماهیانه در ماه های اخیر هستیم. این درحالی است که قبل از شوک حذف ارز ترجیحی تورم نقطه ای در کانال 30 درصد قرار داشت اما در اسفند 1401  وفروردین 1402 نرخ تورم نقطه ای رکورد دودهه اخیر را شکست و وارد کانال 60 درصد شد. در ادامه همین روند صعودی تورم نقطه ای بود که بسیاری برای  اردیبهشت و خرداد ماه سال جاری پیش بینیهای جدید از شوک ارزی و تورمی مطرح میکردند اما حالا بسیاری از افرادی که پیش بینی غلط از شرایط اقتصاد ایران داشتند سکوت کرده اند و توضیحی در مورد تحولات اخیر ارائه نمیکنند.البته گروهی دیگر که پیش بینی های آن ها در خصوص نرخ های بالای ارز غلط از آب درامد، دست پیش می گیرند و اخبار مثبت سیاستی را دلیل عمده ی کنترل انتظارات تورمی و به دنبال آن کنترل نرخ ارز معرفی می کنند.

نکته ای که در پاسخ به این نگاه (که کنترل تورم و نرخ ارز را صرفا به واسطه ی اخبار مثبت سیاسی می دانند) باید گفت، مقاومت نرخ ارز غیر رسمی برای ورود به کانال پایین تر قیمتی است که مشخصا نشان دهنده ی این است که اتفاقا خبرهای مثبت این چند روز چندان در کاهش انتظارات تورمی، تاثیر گذار نبوده است چرا که با این میزان از پمپاژ اخبار  مثبت، نرخ ارز در بازار غیر رسمی نتوانست کف قیمتی خود را بکشند و به کانال پایین تر نزول کند.

همچنین دیگر عاملی که به نظر می رسد به واسطه ی فضاسازی رسانه های طیف متعارف اقتصاد (که اتفاقا جریان اصلی فضای اقتصادی کشور را در دست دارند)، به یکی از عوامل مقاومت نرخ ارز غیر رسمی برای شکاندن کف قیمتی خود تبدیل شده است، همین القاها و فضا سازی های رسانه ای و تاثیر مستقیم آن بر انتظارات تورمی است.

پدیده ی "انگار سازی" های رسانه ای که به دنبال انفعال سیاست گذار پولی است و هر تلاشی را برای کنترل تورم از پیش بازنده می داند.   این رسانه ها با ترسیم فضای تورمی سنگین که در آینده ای زود اقتصاد کشور را در بر میگیرد و با پمپاژ عدم کامیابی بانک مرکزی در کنترل تورم،  مشخصا به عاملی برای افزایش انتظارات تورمی تبدیل شده اند و همانطور که در ابتدای گزارش به آن اشاره شد یقینا مسیر کنترل تورم را برای بانک مرکزی با چالش همراه می کنند.

طرح سه ضلعی تثبیت ارزی  انتظارات تورمی را کنترل کرد

به صورت خلاصه سیاست تثبیت ارزی که از اسفند 1401 با راه اندازی بازار مبادله طلا و ارز و کشف نرخ بازگشت ارز صادرکنندگان در محدوده 36 الی 37 هزار تومان اعمال شد، توانسته لنگر اسمی انتظارات تورمی (نرخ ارز) را کنترل کند و دقیقا به همین خاطر است که این روزها خبر سقوط قیمت خودرو، کاهش قیمت مسکن، عدم استقبال خریداران برای خرید طلا و ارز را از گوشه و کنار می شنویم. لازم به ذکر است سه رکن اصلی سیاست تثبیت که بانک مرکزی در دستور کار قرار داده است به شرح  زیر می باشد:

الف- اقدامات صورت گرفته برای کنترل تقاضای کاذب در  حوزه واردات رسمی

ب- تغییر سازوکارها برای تسریع بازگشت ارزهای صادراتی

ج- تعیین نرخ تسعیر ارز مناسب برای محاسبه قیمت پایه در بورس کالا

کاهش قیمت ارز و وارد شدن شوک به ذینفعان تورم/ سیاستهای تثبیت چگونه سفته‌بازان را غافل گیر کرد؟

 

انتهای پیام/

 

منبع: تسنیم

کلیدواژه: قیمت ارز سیاست تثبیت اقتصادی قیمت ارز سیاست تثبیت اقتصادی سیاست گذار پولی انتظارات تورمی انتظارات تورم کنترل نرخ ارز اقتصاد ایران سیاست تثبیت بانک مرکزی کنترل تورم غیر رسمی رسانه ها ی کنترل سال ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۹۲۲۴۳۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

چشم بازار نفت به خاورمیانه/ ضعف کوتاه‌مدت نفت نشانه چیست؟

نگارعلی_ کاهش تنش‌ها در منطقه به کاهشی شدن روند قیمت نفت کمک کرده‌است؛ نفت خام برنت در معاملات اواسط صبح آسیا به زیر ۸۹ دلار در هر بشکه سقوط کرد و وست تگزاس اینترمدیت کمی بیش از ۸۳ دلار قیمت خورد. از ابتدای صبح تا با به امروز، نفت برنت توانسته‌است کمی خود را بازیابی کند و ۸۹ دلار و ۲۴ سنت در هر بشکه قیمت خورده‌است.

انتظارات تغییر کرد

روز جمعه، وزارت بازرگانی آمریکا نرخ تورم ماه مارس را ۲.۷ درصد در مخارج مصرف شخصی گزارش کرد که نسبت به نرخ سالانه ۲.۵ درصدی در فوریه افزایش داشت.

از آغاز سال، داده‌های تورم ایالات متحده همچنان بازارها را شگفت‌زده کرده است و منجر به کاهش انتظارات فدرال رزرو برای کاهش نرخ بهره شده است. همان‌طور که گفته شد انتظارات از روند نرخ بهره در حال تغییر است؛ با توجه به سطوح بالا از تورم، بازار باید بر امیدها برای کاهش نرخ بهره فدرال رزرو غلبه کند؛ دورنمای افزایش نرخ بهره از سوی فدرال رزرو سیگنل صعودی برای بازار نفت است، چراکه نرخ‌های بهره بالا دلار آمریکا را گران می‌کند و حجم عظیمی از نفت در بازارهای جهانی با دلار آمریکا معامله می‌شوند و در نتیجه هزینه خریداران در بازار نفت بیشتر می‌شود.

ضعف کوتاه‌مدت نفت نشانه چیست؟

در جبهه خاورمیانه، کاهش تنش‌ها امیدها برای پایان دادن به درگیری ها را دوباره زنده می‌کند. اگر این اتفاق بیفتد، نفت باید کاهش بیشتری پیدا کند زیرا خطر اختلال در عرضه با درگیری پایان می‌یابد. بلومبرگ، به نقل از وارن پترسون، رئیس استراتژی کالای ING، گفت که "خطرات ژئوپلیتیکی به میزان قابل توجهی کاهش یافته‌است."

گفتنی است که متغیرهای زیادی بر نزولی شدن روند قیمت نفت تاثیر گذشته‌اند؛ یکی از مولفه‌های تاثیرگذار، گزارش اداره اطلاعات انرژی آمریکا از افزایش ۲.۷ میلیون بشکه‌ای موجودی انبارهای این کشور بود. از طرف دیگر محدود شدن انتظارات در خصوص به خطر افتادن عرضه در نتیجه تشدید تنش نظامی در خاورمیانه بر ادامه روند کاهش قیمت نفت تاثیر بیشتری گذاشته‌است. در واقع ضعف کوتاه مدت قیمت نفت منعکس‌کننده برخی انتظارات است که تنش‌ها ممکن است مهار شود. در واقع مشکل بازار نفت در حال حاضر مهار شدن تنش‌ها است؛ اجتناب از درگیری گسترده‌تر به معنای کاهش ریسک در بازارهای مالی و انرژی و توقف صعود قیمت نفت است.

بازار نفت در مشت اوپک پلاس

کارشناسان بر این باورند که اوپک پلاس کنترل بازار نفت را دوباره در دست خواهد گرفت؛ در صورتی که این اتفاق رخ دهد، بازار به شدت محدود خواهد شد. پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که بازار رشد فزاینده‌ای را در ماه‌های پیش رو تجربه خواهد کرد. با آمدن تابستان انتظار رشد قوی تقاضای جهانی و محدودیت‌های عرضه، از جمله کاهش تولید اوپک و روسیه، به افزایش قیمت‌ها در بازار نفت دامن خواهد زد. بنابر پیش‌بینی بانک‌های سرمایه‌گذاری، در صورتی که قیمت نفت برنت از بشکه‌ای ۹۰ دلار گذر کند، شرایط برای افزایش بیشتر قیمت‌ها مساعد است.

به گفته سباستین باراک، رئیس بخش کالا در غول صندوق تامینی سیتادل، مسیر قیمت نفت در سال آینده عمدتاً در دست ائتلاف اوپک پلاس از تولیدکنندگان بزرگ خاورمیانه و روسیه است.

داده‌های رسمی روز شنبه نشان داد که با افزایش چشم‌انداز تقاضای نفت، رشد سود صنعتی چین در ماه مارس کاهش یافت و این نشان‌دهنده ضعیف شدن تقاضای داخلی در دومین اقتصاد بزرگ جهان است. فشار کاهشی بر قیمت نفت نشان می‌دهد بهبود اقتصادی چین چندان امیدوارکننده نیست و چشم‌انداز تقاضا برای مصرف سوخت را مختل می‌کند.

۲۲۷۲۲۷

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1901033